Wijkaanpak: hoog tijd voor slagkracht en perspectief

De plek waar je opgroeit, het huis waar je woont, de school waar je naartoe gaat, de mensen die je omringen en de buitenruimte waarin je ontspant zijn allemaal van invloed op je leven. Het maakt uit waar je bent geboren voor de kansen die je hebt. Gemeenten, corporaties, onderwijsinstellingen en andere publieke organisaties zien dat het in de ene buurt beter gaat met de inwoners dan in een andere buurt. En zij weten dat ze een verantwoordelijkheid hebben om alles op alles te zetten om het leven van inwoners in die buurten te verbeteren en volgende generaties een beter perspectief te geven.

Door samen gebiedsgericht te werken en door langjarig in te zetten in de buurt met de inwoners is het mogelijk om verschil te gaan maken. In sommige gemeenten wordt al jarenlang intensief (samen)gewerkt aan zo’n aanpak. Andere gemeenten willen graag een aanpak starten, maar onderzoeken hoe en met wie dat van de grond te krijgen. Hoe kunnen zij zorgen dat vooral in buurten met grote maatschappelijke opgaven de uitvoeringskracht van professionals toeneemt en hun inspanningen goed aansluiten bij wat er nodig is in die buurten? En hoe kunnen gemeenten,
corporaties, onderwijsinstellingen, werkgevers, andere partners en inwoners zich eensgezind inzetten voor gelijke kansen van inwoners, ongeacht waar zij wonen?

Wij hebben geleerd dat de volgende onderdelen essentiële sleutels zijn voor het succes van de wijkaanpak:

1. Herstel van vertrouwen; worden inwoners duurzaam betrokken en waar mogelijk in de positie van beslissers gebracht?
2. Is de leefwereld van inwoners uitgangspunt voor de aanpak of is dat de verkokerde systeemwereld?
3. Hebben de professionals die in de wijk met inwoners samenwerken mandaat om te doen wat nodig is en kunnen  ze op basis van vertrouwen samenwerken binnen het netwerk van inwoners en partners?

In dit artikel  beschrijven wij de lessen die wij hebben geleerd en ervaring die wij hebben opgedaan met gebiedsgericht werken, met de wijkaanpak. Wij doen dat omdat BMC graag een steentje bijdraagt aan het verbeteren van het perspectief van inwoners in wijken die met complexe en urgente vraagstukken kampen.

We sluiten deze bijdrage af met een korte schets hoe BMC - als partner in uitvoeringskracht - het publieke domein kan helpen bij de wijkaanpak.

1. Herstel van vertrouwen
Het vertrouwen in de overheid en in instituties is laag. Dat ervaart bijna iedere bestuurder en professional met een rol in de wijk. Het terugwinnen van dit vertrouwen vormt de rode draad in vrijwel elk overheidsinitiatief. Samengevat: inwoners vinden dat de overheid er te weinig voor hen is en te veel belooft wat ze niet waarmaakt; de inzet is er, maar de resultaten blijven achter.

Inwoner als beslisser aan tafel
De inwoner hoort aan tafel te zitten wanneer wordt gesproken over wat de wijk nodig heeft. De inwoner moet in de governance van een wijkaanpak een belangrijke en gelijkwaardige rol hebben. Maar één stem die ‘namens de inwoners’ spreekt is uiteraard niet voldoende. Maar één stem die ‘namens de inwoners’ spreekt is uiteraard niet voldoende. Gemeenten, corporaties, onderwijsinstellingen en andere organisaties in de buurt moeten investeren om mensen uit de buurt onderdeel te laten zijn van hun organisatie.

Ondersteuning van inwoners die zich verenigen voor de buurt
In bijna iedere buurt verenigen inwoners zich. Ze werken samen om groen te onderhouden  en verenigen zich in woon-, zorg- en energiecoöperaties. Er is een steeds sterkere onderstroom van  mensen die zichzelf organiseren, initiatief nemen en richting geven aan wijken. Een richting die vaak veel beter aansluit op wat er nodig is in de wijk én benut wat er is in een wijk. Gemeenten en andere organisaties moeten leren om deze initiatieven niet in de weg te zitten, maar te ondersteunen. In de goede zin van het woord moeten bestuurders, daartoe opgeroepen door inwonersparticipatie en burgerinitiatieven (right to challenge), leren om los te laten. Dit is nodig om te voorkomen dat beleid of regelgeving goede initiatieven van inwoners belemmert en de energie voor verandering in een wijk wegebt. Wil je als organisatie duurzame verbetering in een wijk, dan kan dat niet zonder de inzet en de instemming van bewoners.

Lees het hele artikel op de BMC-website