Hoe zit het met de veiligheid van jouw werkomgeving?

Eigenlijk alles: van de muren om je heen, tot de toon van je leidinggevende en de blikken van collega’s in de kantine. Een onveilig gevoel op het werk is zelden het gevolg van een incident, maar komt vaak voort uit een dieper gelegen weeffout binnen de organisatie.

De wil om zaken te verbeteren

Uit eigen ervaring weet ik hoe belangrijk het is om je veilig te voelen in je werk en werkomgeving. Tot een paar jaar geleden was ik vertrouwenspersoon bij de politie. Het viel me op dat de collega’s die mij in vertrouwen namen, vaak kritiek hadden op de organisatiecultuur. Iedere casus vond ik interessant en spannend. Bovendien vond ik het bijzonder dat iemand over zijn eigen schaduw durfde heen te stappen om bij mij iets aan te kaarten vanuit de drive om iets te verbeteren, iets op te lossen. 

Beleving versus behoefte

Ook in de jaren die ik nu bij BMC werk, heb ik op verschillende manieren te maken gehad met veiligheid op de werkvloer. Opdrachten brachten mij binnen bij de Belastingdienst, veiligheidsregio’s, gemeenten, ministeries en provincies. Inmiddels kan ik concluderen dat de beleving van veiligheid  per persoon en per situatie verschilt. Maar de behoefte aan veiligheid is bij iedereen hetzelfde. 

Is mijn organisatie écht transparant?

Iedere werknemer heeft direct of indirect wel eens te maken gehad met een ongemakkelijke of lastige situatie van zichzelf of een collega. Je kunt aan verschillende knoppen draaien om iets bespreekbaar te maken, maar de vraag die óók kan spelen is: wordt het mij kwalijk genomen als ik mij uitspreek over de cultuur hier? Heb ik er daarna niet méér last van? Transparantie rouleert wel als kernwaarde, maar wordt dit in de praktijk ook wel echt gewaardeerd? Of is het soms ook een schijnwerkelijkheid? Een dienstverband in een publieke organisatie geeft relatief veel zekerheid en comfort aan de arbeidsrechtelijke kant, maar vormt de mate van tegenspraak kunnen bieden wellicht een schaduwzijde? 

Hoe veilig is mijn werkvloer eigenlijk? 

‘Hoe veilig is jouw werkvloer?’ zou wat mij betreft een terugkerende vraag aan de koffietafel mogen zijn. Ben jij iemand die zich actief bemoeit met veiligheid? Waarom wel of niet? Wordt positief kritisch vermogen écht gewaardeerd binnen jouw organisatie? En wordt dit aantoonbaar gemaakt via lerend vermogen? Zijn bepaalde acties voor de bühne, of wordt feedback doorleefd en verankerd? Als ik kijk naar BMC en mijn eigen veiligheid, ben ik zeer tevreden. Tegelijkertijd gaat het bijna nooit ‘direct’ over veiligheid. Bovendien is het onrealistisch om te denken dat binnen zo’n grote organisatie als BMC onveiligheid en grensoverschrijdend gedrag niet voorkomen. Daarom is het goed voor iedere grote organisatie om zichzelf de volgende vragen te stellen: hoe zorgen wij er intern voor, dat ook de collega’s die een enorme schroom hebben zich te melden, dat wel doen? Wij hebben vertrouwenspersonen, maar volstaat dat? Hoe gaan wij intern om met dergelijke geluiden? Past dat voldoende bij wat nodig is in deze tijd?

Hoe ga ik zelf om met (on)veiligheid? 

Bij mijn opdrachtgevers maak ik van alles mee en voel ik namens BMC zelf de ruimte om daar mijn eigen afweging en keuzes te maken. Voor mij is dat heel belangrijk, net zoals erkenning van mijn expertise dat is. Als ik iets meemaak wat voor mij atypisch of afwijkend is, kan ik zowel binnen BMC als bij de opdrachtgever altijd wel mijn weg vinden. Als er bijvoorbeeld ‘over’ medewerkers wordt gesproken, in plaats van ‘met’. Of als er veel ‘off the record’ wordt gesproken. Het bijdragen aan veiligheid betekent in mijn geval ook op een goede manier opkomen voor collega’s in het publieke domein. Met respect voor de ander een signaal afgeven dat tot denken zet. Mijn goede voornemen is veel vaker direct te vragen in mijn omgeving naar veiligheid op de werkvloer: hoe veilig is jouw werkplek eigenlijk, en waarom? 

Een veilige en fitte organisatie

Werken op een veilige werkvloer betekent werken in een comfortabele omgeving, met ruimte voor kwetsbaarheid en kunnen leren van elkaars inzichten. Je hoeft niet alles te weten, hebt oprechte gesprekken en kunt aangeven wat lastig is. Ook biedt een veilige werkvloer diverse mogelijkheden om signalen over ongewenst gedrag te geven. Pas als er sprake is van een veilige werkomgeving, kunnen werknemers zich persoonlijk en professioneel ontwikkelen. Noodzakelijke voorwaarden voor een fitte en toekomstbestendige organisatie die wendbaar en samenwerkingsbereid is en in staat om opgavegericht te werken.