Ruim helft BBB-Statenleden ‘agrarisch verbonden’

Van de 137 Statenleden van de BoerBurgerBeweging (BBB) zijn er 79 ‘verbonden’ met de agrarische sector. 35 Statenleden zijn zelf boer, 19 Statenleden hebben directe familieleden met een boerderij. De overige Statenleden hebben banen of bestuursfuncties bij onder meer FrieslandCampina of LTO. Dat blijkt uit onderzoek van Follow the Money.

10 procent

In de vorige Statenperiode waren minstens 18 Statenleden direct uit de agrarische sector afkomstig, bleek vorig jaar zomer uit onderzoek van NRC. Follow The Money (FTM) meldt verder dat naast de 79 met de agrarische sector verbonden Statenleden van de BBB in ieder geval nog 11 Statenleden (van VVD en CDA) boer zijn. In totaal zijn er 570 Statenleden, dus ruim 10 procent van de Statenleden is boer of heeft directe familie met een boerderij.

Intensief

Verder blijkt dat de BBB-Statenleden bij elkaar 62 boerenbedrijven hebben, waarvan ruim de helft (34) op minder dan 5 kilometer van een stikstofgevoelig natuurgebied. 21 boerenbedrijven zijn zelfs binnen drie kilometer van een dergelijk gebied gevestigd. Die boerenbedrijven zijn vrij intensief, want 22 van de 62 bedrijven zijn melkveehouderijen en hebben gemiddeld tweeënhalf keer meer koeien dan de doorsnee-melkveehouderij. Een BBB-Statenlid uit Friesland mag zelfs 801 koeien houden. Op het ene varkensbedrijf waarvan FTM de natuurvergunning kon vinden (in totaal vonden ze die bij 27 van de 62 bedrijven) mogen ruim 10.000 varkens en ruim 3000 kalkoenen worden gehouden. De gemiddelde varkenshouderij heeft 4700 varkens.

Subsidie

Uit een overzicht dat Follow the Money van Europese landbouwsubsidies maakte, blijkt daarnaast dat BBB-Statenleden relatief veel subsidie kregen, wat erop wijst dat hun bedrijf groot is. Van 52 bedrijven kon FTM de subsidiedata vinden. Daarvan kregen 38 meer subsidie dan gemiddeld. Al die Statenleden met boerenbedrijven of directe familie met een boerderij zullen meebeslissen over het provinciale stikstofbeleid, en dus over de vraag of er boeren (gedwongen) worden uitgekocht. FTM concludeert dat er voor hen persoonlijk ‘nogal wat op het spel staat’.

Belangenverstrengeling

Zeker nu de provincies stikstofplannen moeten uitwerken, ligt volgens experts die het platform heeft gesproken belangenverstrengeling op de loer. Zolang het om een ‘indirect persoonlijk belang’ gaat, stelde hoogleraar decentrale overheden Geerten Boogaard eerder al, mogen Statenleden met een boerderij gewoon meedoen met debatten en stemmingen over het algemene stikstofbeleid van de provincie. Maar als er in het kader van stikstofplannen wordt besloten over ‘deelgebieden’ kan dat al anders worden. ‘Kunnen zij de waardebepaling van hun boerenbedrijf beïnvloeden? In dat geval lijkt het mij goed als een Statenlid zich onthoudt van stemming’, aldus Boogaard tegenover FTM.

Integer

Uiteindelijk is het aan het Statenlid zelf om belangenverstrengeling te voorkomen. Henk Vermeer, medeoprichter en campagneleider van de BBB, laat aan FTM weten dat de partij Statenleden heeft opgeroepen ‘integer’ met dit soort kwesties om te gaan. ‘Zodra het gaat om een deelgebied waarbij het Statenlid een persoonlijk belang heeft of een individueel bedrijf waarmee een Statenlid een directe familieband heeft, zal hij of zij zich dus moeten onthouden van zowel besprekingen als stemmingen.’

Gedeputeerde

Dat BBB’ers met boerenbedrijven (in de familie) intensiever zijn dan het gemiddelde bedrijf, vindt hij niet gek. ‘Zij kunnen een parttime functie in de Provinciale Staten beter opvangen dan boeren met een kleiner bedrijf.’ Verder sluit Vermeer niet uit dat BBB-boeren gedeputeerde worden. In het geval van ‘eventuele persoonlijke belangen, belangen van directe familiebanden of een relatie met nevenactiviteiten’, dient de desbetreffende gedeputeerde zich volgens hem ‘te onthouden van zowel besprekingen als stemmingen’.