Inzicht in multifunctionele organisaties cultuursector

In Arnhem kunnen bezoekers terecht bij Rozet om boeken te lenen in de bibliotheek, een cursus te volgen, of een erfgoedcentrum te bezoeken. Rozet is slechts één voorbeeld van een organisatie die verschillende vormen van cultureel aanbod heeft, die is ontstaan uit een fusie van meerdere culturele organisaties. Er is echter geen duidelijk overzicht van hoeveel van dergelijke multifunctionele culturele organisaties er nou werkelijk te vinden zijn in Nederland. Om deze reden voerden wij in opdracht van Cultuurconnectie een onderzoek uit om inzicht te bieden in het aantal culturele multifunctionele organisaties, de ligging van deze organisaties in Nederland, en de verschillende vormen van juridische- en bestuurlijke samenwerking die ze hanteren.  

Culturele mfo’s zijn organisaties die meer dan één culturele functie vervullen, en doorgaans ontstaan zijn uit een samenwerking (en eventueel fusie) van meerdere organisaties. Door middel van analyse van adresgegevens van meer dan tweeduizend culturele locaties is een lijst gemaakt met 178 culturele mfo’s. Er is onder andere gebruikgemaakt van ledenlijsten van brancheverenigingen, data van de KB Nationale Bibliotheek, en data over podiumkunsten van Atlas Research. De meest voorkomende functies die worden uitgeoefend in de culturele mfo’s zijn een podiumfunctie, een bibliotheekfunctie en een (kunst & cultuur-) educatiefunctie. In ongeveer driekwart van de culturele mfo’s is ook een horecagelegenheid te vinden. Combinaties van culturele functies die het vaakst voorkomen zijn (kunst & cultuur-) educatie met een podium, en (kunst & cultuur-) educatie met een bibliotheek. Andere culturele functies die we meenemen in dit onderzoek zijn film, museum/expositie, erfgoed en algemene culturele programmering. 

Ongeveer de helft van de culturele mfo’s in dit onderzoek voert meerdere culturele functies uit onder één rechtspersoon en/of één bestuur. Van de 99 culturele mfo’s met meerdere rechtspersonen en/of besturen heeft de meerderheid (72%) een “overkoepelend” rechtspersoon. Dit is bijvoorbeeld een beheerstichting voor de hele locatie, een bestuursstichting voor meerdere organisaties of een coöperatie waaronder de culturele mfo valt. Naar schatting is de horecavoorziening in de culturele mfo’s in iets meer dan de helft van de gevallen juridisch gezien onderdeel van een aparte organisatie. De 178 culturele mfo’s zijn verspreid over 130 gemeenten, en zijn niet alleen te vinden in de grote steden. De provincies Groningen, Noord-Brabant en Overijssel hebben de meeste culturele mfo’s per 100 duizend inwoners. Het laagste aantal culturele mfo’s per 100 duizend inwoners is te vinden in Noord-Holland, Zeeland en Zuid-Holland. 

Download het rapport