Gemeenten verzuimen beleidsplan 18-/18+

Slechts een derde van de gemeenten heeft een beleidsplan voor de overdracht van jeugdhulp naar volwassenenhulp, terwijl gemeenten verplicht zijn een dergelijk plan op te stellen. Dat blijkt uit onderzoek van Inspectie SZW onder beleidsmedewerkers en klantmanagers.

Onvoldoende doordrongen van rol

Sinds de decentralisaties zijn gemeenten verantwoordelijk voor jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en arbeidsparticipatie en daarmee ook voor een goede overdracht van jeugdhulp naar volwassenenhulp. Naast het maken van een beleidsplan dienen gemeenten ook aandacht te hebben voor verschillende (gemeentelijke) partijen die bij de jongeren betrokken zijn om de continuïteit van de ondersteuning aan 18-plussers te realiseren. De Inspectie constateert dat veel gemeentelijke beleidsafdelingen Werk & Inkomen inderdaad samenwerken, maar ook dat een deel van de afdelingen onvoldoende doordrongen is van hun belangrijke rol.

Een derde overlegt nooit

In de meeste gemeenten is geen aandacht voor de samenwerking en continuïteit van ondersteuning in beleidsplannen of werkinstructies. Van de beleidsmedewerkers W&I zegt een derde dat er een beleidsplan is, een vijfde van de klantmanagers heeft werkinstructies. Een kwart van hen zegt dat er in hun gemeente in de praktijk geen samenwerking is met andere gemeentelijke afdelingen zoals jeugdhulp, Wmo, onderwijs of schuldhulpverlening. Opvallend is dat een derde aangeeft dat er nooit overleg is met de gemeentelijke afdeling jeugdhulp. De geënquêteerden zijn positief over samenwerkingspartners, maar het minst over de afdeling jeugd(hulp) en de jeugdhulpinstelling.

Privacy en tijdgebrek
Belangrijkste opbrengst in de samenwerking met de afdeling jeugd(hulp) is volgens driekwart van de beleidsmedewerkers “inzicht in de problematiek van de jongere”. Meest genoemde knelpunten in die samenwerking zijn extra tijdsinvestering door coördinatie en afstemming en de niet altijd duidelijk belegde regiefunctie. 60 procent van de klantmanagers beoordeelt de kwaliteit van de samenwerking met professionals van de gemeentelijke afdeling jeugd(hulp) als goed. Belangrijkste knelpunten in die samenwerking zijn volgens klantmanagers de belemmering van de informatie-uitwisseling door privacybepalingen, extra tijdsinvestering door coördinatie en afstemming en een toename van de bureaucratie.

Jongeren ook zorgmoe

Inspectie SZW realiseert zich dat de decentralisaties nog vers zijn en gemeenten nog bezig zijn met het opstellen van beleidsplannen en werkinstructies en het oprichten van samenwerkingsverbanden. ‘Het rapport moet gezien worden als aanmoediging naar gemeenten om de overgangsproblematiek op te pakken of daarmee door te gaan.’ Dat ondersteuning van jongeren na hun 18de jaar niet altijd van de grond komt, ligt niet alleen aan het ontbreken van een goede overdracht van de jeugdhulp naar de volwassenenhulp. Sommige jongeren willen geen hulp, zijn zorgmoe en denken dat ze het zelf en zonder hulp kunnen.

Tweede fase onderzoek
Het onderzoek van de Inspectie is opgebouwd uit twee fasen. Voor fase twee zijn drie gemeenten geselecteerd die een beleidsplan hebben en dat ook uitvoeren. In casestudies volgt de Inspectie 15 jongeren en hun begeleiders, zodat hij ook uit die perspectieven kan kijken naar de ondersteuning en samenwerking voor 18-plussers. Resultaten van dat onderzoek worden na de zomer verwacht.