‘Iedere gemeente een klimaatwethouder’

Dijkgraaf Kees Jan de Vet (Brabantse Delta) pleit ervoor dat elke gemeente na de raadsverkiezingen een aparte wethouder voor klimaat benoemt. ‘Het klimaat is het grootste bestuurlijke vraagstuk in Nederland.’

De Vet (CDA) is sinds 1 september dijkgraaf van het waterschap Brabantse Delta. Zijn keuze voor het dijkgraafschap is vooral ingegeven door zijn overtuiging dat waterschappen en gemeenten het klimaatbeleid in de Lage Landen zullen gaan vormgeven. ‘Het klimaat is het grootste bestuurlijke vraagstuk in Nederland. In vergelijking met de drie decentralisaties is het een veel grotere en complexere operatie om alle huishoudens in Nederland van het gas te krijgen’, zegt de voormalig directeur bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Omgevingswet
Het zou goed zijn, meent hij, als na de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar in iedere gemeente een wethouder voor klimaatzaken zou worden benoemd. ‘Zo’n wethouder zou met het waterschap en de provincie tempo kunnen maken’, aldus de dijkgraaf. ‘De nieuwe Omgevingswet, die pas over een paar jaar in werking treedt, zou daarbij een inhoudelijke drager moeten krijgen in de vorm van het klimaat. Neem een klimaattoets op in de Omgevingswet. Daardoor ontstaat urgentie en samenhang. Als je de klimaateffecten scherp naar boven haalt, dan kun je ze ook programmeren en ga je innoveren. Nu is het energievraagstuk opgeknipt.’

Herman Wijffels
Het klimaat moet wat hem betreft ook landelijk een dragend thema worden. ‘Ik hoop dat er straks een minister van klimaat komt en dat het beleid niet zo versnipperd is als de afgelopen jaren. Als het over energie ging, had ik bij de VNG te maken met drie ministers. Het werd op een gegeven moment zo ingewikkeld, dat voorzitter Jorritsma op zondagavond de premier belde om de knoop door te hakken’, zegt hij. ‘Als we de doelstellingen van Parijs willen halen, dan zullen we af moeten van de fossiele brandstoffen. Geen benzinestations meer, ieder huishouden in Nederland van het gas af.’

Dan heeft hij nog heel wat zendingswerk te doen in zijn eigen partij. In het CDA-verkiezingsprogramma ‘Keuzes voor een beter Nederland’ komt het woord milieu drie keer voor (twee keer als we drugsmilieu niet meetellen). Partijprominent Herman Wijffels mag een vurig pleitbezorger zijn van duurzaamheid en klimaatbewustzijn, partijleider en kabinetsonderhandelaar Van Haersma Buma heeft er ‘helemaal niets mee’, zei Wijffels dit voorjaar in het Algemeen Dagblad.

Minister van klimaat
Daarin verschilt de CDA-leider niet van de gemiddelde Nederlander, weet De Vet. ‘Kim Putters heeft voor het SCP onlangs een mooi rapport gemaakt waaruit blijkt dat het klimaat amper leeft bij de burgers. Dat verandert radicaal als gemeenten wijken gaan bouwen zonder aardgas. Dan gaat iedereen zich thuis afvragen: wat betekent dat voor mij? Wat wil ik?’, zegt hij. ‘We kunnen het klimaatprobleem niet meer wegstoppen. Buma heeft in de campagne gezegd dat hij de doelstellingen van Parijs wil halen. Ik verwacht boter bij de vis in het regeerakkoord. Ook Buma gaat die grote beweging maken. Hij kan niet anders.’

De Vet ziet dat de drie koepelorganisaties van de waterschappen, de gemeenten en de provincies op het gebied van klimaat onderkennen dat ze gezamenlijk moeten optrekken. ‘Als het nieuwe kabinet met een minister van klimaat komt, en daar hoop ik echt op, dan kan deze zijn of haar voordeel doen met dit historische bondgenootschap van decentrale overheden.’

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 17 van deze week (inlog)