De grote ruimtelijke reshuffle

Winkelen, zorgen, werken, sporten en spelen doen we vaker vanuit huis. Eten, drinken en studeren juist weer vaker buitenshuis. Je kunt koffie drinken in de supermarkt, lunchen bij de kapper en borrelen in een schoenenzaak. Winkels worden belevingscentra. Cafés worden werkplekken. Huizen worden kantoren en hotels. Ook voor wat er overblijft zoeken we vaak een andere plek; dichter bij huis of juist verder weg. In ieder geval meer in de buurt van partijen waar we ons mee willen verbinden. De vrijgekomen winkels, kantoren, kerken en scholen kunnen door anderen worden gebruikt.

Het einde van deze verandering is nog niet in zicht. Ik vermoed dat er komende jaren nog heel wat vierkante meters vrijkomen die anders gebruikt kunnen worden. Ook liggen er nieuwe opgaves op een ruimtelijke vertaling te wachten. Denk aan de behoefte aan droge voeten en koele plekken als de temperatuur blijft stijgen, aan veilige opvang, aan onze voedselvoorziening, aan energieopwekking (thuis), transport (zo min mogelijk) en opslag (in de buurt) en aan de waterberging, waterafvoer (minder verharding) en het gebruik van (grijs) water. Wat te denken van al die parkeergarages als auto’s zich in de toekomst zelf buiten de stad kunnen parkeren, al dan niet met een volle accu? Al die dingen hebben een ander of nieuw plekje nodig.       

Veel gebouwen verliezen hun functie; helemaal niet erg. Er liggen genoeg andere functies in het verschiet. De kunst zal zijn die nieuwe functie tijdig te herkennen en de ‘grote verbouwing en verhuizing’ een beetje slim aan te pakken. Ik denk dat dat beter gaat als we de activiteiten en de ruimte los van elkaar kunnen zien. Een school als onderwijsactiviteit is immers iets anders dan een schoolgebouw. Als iedereen vasthoudt aan zijn eigen stek, blijft alles op zijn plek én in beton gegoten. Als we activiteit en ruimte los van elkaar kunnen beschouwen, kunnen beide zich wat vrijer bewegen en ontwikkelen. Dat lijkt me een mooie opgave voor de publieke sector als zij in gesprek en aan de slag gaat met de toekomst van haar grond, gebouwen, parken, pleinen en parkeergarages. Besturen is vooruitzien. Ik ben benieuwd.

Ingrid de Moel, bouwstenen.nl

Lees hier de eerdere columns van Ingrid de Moel