Afgelopen maand heb ik een rondje Nederland gemaakt; vier regiobijeenkomsten over professioneel vastgoedmanagement bij gemeenten en scholen. Leuk om te doen, aardige mensen.
Uiteraard kwam het gesprek regelmatig op het gebrekkige systeem van de onderwijshuisvesting. Dat is al jaren een probleem. Ik wil het er eigenlijk niet meer over hebben, maar het komt keer op keer op tafel. Ook nu weer. De regels rond de onderwijshuisvesting zitten zo in elkaar dat we opgescheept zitten met allerlei suboptimale oplossingen; te veel vierkante meters van een slechte kwaliteit, waar kinderen ongezonde lucht inademen en langer stil moeten zitten dan goed voor ze is. Overdrijven is een vak, kunt u zeggen, maar zolang een school zich met een embleem ‘gezonde school’ op de gevel wil onderscheiden van een ander, doen we volgens mij iets niet goed.
Met de huidige wetgeving is het geen eenvoudige opgave het scholenbestand een beetje gezond en betaalbaar te houden. Om het hanteerbaar te maken hebben we allerlei regels en methodes die houvast moeten bieden. We hebben de NEN 2767, een kwaliteitskader onderwijshuisvesting, de VNG-verordening, integrale (maar in de praktijk sectorale) onderwijshuisvestingsplannen en een Green Deal. Tot nog toe heeft dit geen oplossing gebracht en ik heb sterke twijfels of een verplicht onderwijshuisvestingsplan of investeringsfonds, zoals nu in de pijplijn zit, dat wel gaan doen. Het lijkt meer van hetzelfde en nog complexer te worden.
Er zijn mensen die al jaren roepen dat alle problemen rond onderwijshuisvesting binnen het systeem kunnen worden opgelost. Maar de meeste mensen die ik ken hebben aan den lijve ervaren dat er wel ‘iets’ kan, maar alleen met heel veel tijd, kennis, goede wil, extra geld en doorzettingsvermogen en dan nog lukt het vaak niet. Frustrerend. Mijns inziens hebben we behoefte aan een veel eenvoudiger systeem waarmee we sneller kunnen schakelen, zeker nu het leerlingenaantal terugloopt en zo’n beetje alles rond het onderwijs verandert.
Blijkbaar zijn er nog steeds mensen die het systeem wel oké vinden of andere prioriteiten stellen; bijvoorbeeld mensen die er hun brood mee verdienen, geld en escapes hebben om te kiezen voor andere oplossingen of geen zin in ‘gedoe’, en zeker niet zo vlak voor de verkiezingen.
Dus zitten we voorlopig opgescheept met een partij frustrerend onderwijsvastgoed, tenzij er een paar moedige bestuurders opstaan om de boel los te trekken. Ik weet bijna zeker dat zij gesteund zullen worden door de mensen die ik afgelopen maand heb ontmoet; aardige mensen met hart voor de kinderen en de publieke zaak. Hoe mooi wil je het hebben?
Reacties: 10
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Maar door teveel lagen van uitsluitend gepraat (waardoor de financiële middelen ook weer minder worden).
Want tenslotte voor een idee moet wel draagvlak zijn maar ook een rapport van een consultancybureau.
Waardoor dat ook weer vaak een nieuwe discussie uitlokt.
Hierdoor komt het op een te hoog abstract niveau. Waardoor iedereen op de werkvloer afhaakt.
Maar ook zie ik toch vaak het onderlinge wantrouwen naar elkaar toe tussen gemeente en schoolbestuur maar ook schoolbesturen onderling kunnen het elkaar soms knap lastig maken. Tenslotte kies je toch vaak voor jezelf als schoolbestuur zeker als je in een krimp gebied zit. Want ja als ik met een vernieuwbouw of nieuwbouw nieuwe leerlingen kan trekken dan kies ik op dat moment toch voor mijzelf.. En inderdaad laten wij ook als schoolbesturen en gemeente is bij andere gaan kijken en die goede ideeën direct te gaan gebruiken.
In plaats van weer kijken of het allemaal wel deugt. Want hiermee duurt het soms wel 10 tot 16 jaar voordat er een nieuw schoolgebouw staat.
Kortom tijd voor vernieuwing. Kijk als voorbeeld naar de brutering van andere soorten maatschappelijk vastgoed in het verleden en de lesssons learned!
Opvallend is ook hoe vaak het wiel opnieuw uitgevonden moet worden. Het lijkt er op dat geen enkele situatie hetzelfde is en daarom beginnen we maar weer van voren af aan. Ik snap de oproep aan dappere bestuurders. Dat zijn wat mij betreft niet alleen bestuurders binnen het onderwijs maar ook bestuurders vanuit de gemeentelijke overheid.
Geld is er genoeg, de uitdaging zit hem meer in het durven afstappen van "zoals we het altijd deden". Er is duidelijk vraag naar, er is voldoende aandacht voor en er is een goeie toepasbare oplossing voor het probleem. Kom maar op moedige bestuurders en wethouders, samen klaren we deze klus! Ik ben er klaar voor, wil je weten hou jij kunt meewerken aan het verduurzamen van onze school gebouwen neem dan gerust even contact op.
Ik denk niet dat we ermee zijn als de huisvesting wordt overgedragen aan de schoolbesturen. Zeker voor wat betreft het primair onderwijs laten we dan een beleidsinstrument schieten. Wat dat betreft zie ik schoolgebouwen meer als accommodatiebeleid dan als vastgoedbeleid.
Het enige dat nog nodig is, is een normvergoeding die meer marktconform is en een architect die begrijpt (of wil begrijpen) wat er nodig is voor een schoolgebouw. De rest is er allemaal al.