Politie gebruikt software voor gezichtsherkenning

De politie Amsterdam-Amstelland gebruikt sinds enkele weken software voor gezichtsherkenning om verdachten te vinden. Logica ontwikkelde het systeem, en ook andere korpsen zijn geïnteresseerd in de techniek.

Een database met daarin 80.000 foto’s van verdachten is onmogelijk handmatig te doorzoeken, zegt Arnoud van Zuijlen, salesmanager public sector bij Logica, en specialist op het gebied van elektronische identificatie. De software die de politie Amsterdam-Amstelland sinds enkele weken inzet, kan dat wel. “De software maakt een aparte lijst van de foto’s in de politie-database”, legt Van Zuijlen uit. “Ieder gezicht heeft een aantal unieke punten, zoals de ogen en de neus. Met de software wordt de afstand en verhouding tussen deze punten vastgelegd. Op basis hiervan wordt een template gemaakt. Zo ontstaat een nieuwe database, met daarin de wiskundige extracten van de gezichtsfoto‘s.”

De software gebruikt eveneens beeldmateriaal van bijvoorbeeld vervalste paspoorten of bewakingsvideo’s, zoals bekend uit programma’s als Opsporing Verzocht. “Ook daarvan wordt een template van het gezicht gemaakt. Vervolgens vergelijkt het systeem die template met de templates in de database van de politie, en wordt een lijst met matches gemaakt.” En zo wordt de database van 80.000 foto’s in enkele seconden teruggebracht tot een top 20, top 50 of top 100 van verdachten die de meeste overeenkomsten vertonen. Daarna gaat een team van experts op het gebied van gezichtsherkenning met de ‘matches’ aan de slag. “Dit systeem geeft richting aan de opsporing, maar het is niet zo dat de verdachte altijd op nummer 1 van de lijst met matches staat. Het systeem automatiseert het zoekproces, en maakt de groep mogelijke verdachten kleiner.”

Testen
Logica heeft het systeem, dat werd gebouwd rond het gezichtsherkenningsalgoritme van Cognitec, eerst getest bij de politie Amsterdam-Amstelland. De politie maakte vandaag bekend het systeem in te zetten als hulpmiddel bij de opsporing. Tijdens de proefperiode bij de politie in Amsterdam leidde het onderzochte beeldmateriaal in 68 lopende onderzoeken tot negen aanhoudingen. Van Zuijlen: “We hebben honderden testcases uitgevoerd. In de politiedatabase zitten soms zes foto’s van dezelfde persoon, van verschillende leeftijden. We hebben onder meer getest of je met een foto van die persoon, ook alle zes de foto’s in de database kan vinden.”

Eerder werden al proeven met de software gedaan, onder andere bij winkelcentrum Zuidplein in Rotterdam. Daar gebruikte de beveiliging het zodat veelplegers snel konden worden opgemerkt zodra ze het winkelcentrum in liepen. Ook PSV probeerde de software uit, om supporters met een stadionverbond te spotten. Die pilots waren succesvol, al werd er niet besloten om de software na de pilots in te blijven zetten.

Kwaliteit
Om het systeem goed te laten werken, zijn foto’s van een behoorlijke kwaliteit nodig, wat vaak een probleem is bij bewakingsvideo’s – die zijn over het algemeen van mindere kwaliteit. “Om een goed wiskundig extract van een foto te maken, moet de foto van het gezicht frontaal genomen zijn, met hooguit een hoek van plus of min 15 graden. Beide ogen moeten zichtbaar zijn, en er moeten minstens 30 tot 40 pixels tussen de ogen zitten. Politiefoto’s voldoen daar wel aan, maar bij bewakingsbeelden is dat niet altijd zo. Je ziet vaak dat bewakingscamera’s een lagere resolutie hebben en verkeerd zijn opgesteld, waardoor je het gezicht slecht ziet.”

Maar ook met foto’s van hoge kwaliteit is niet meteen de juiste verdachte in de database te vinden, vervolgt Van Zuijlen. “De software kijkt puur naar de biometrische karakteristieken van iemands gezicht. Je ziet altijd dat mensen met hele karakteristieke gezichten goed gematcht worden. Een karakteristiek gezicht verandert ook minder als iemand ouder wordt. Verjaring van een gezicht is een belangrijke factor als je probeert te matchen. De software geeft ook een score aan de match: of de match 100 procent is, of bijvoorbeeld 90 procent. Vanaf 40 of 50 procent wordt het interessant, naar die foto’s kijken de gezichtsherkenningsexperts.”

Privacy
De software is ook te gebruiken om via bewakingscamera’s verdachten op te sporen, zoals in het Rotterdamse winkelcentrum gebeurde met veelplegers. “Technisch is het mogelijk. Maar in het private domein mag meer dan in het publieke domein. De politie in Amsterdam gebruikt het voor opsporingsdoeleinden met hun eigen fotodatabase. Of gezichtsherkenning in het publieke domein mag worden toegepast, is een discussie die op politiek niveau gevoerd moet worden. Alles staat of valt met de maatschappelijke noodzaak. De aanslagen van 11 september zijn daarbij een omslagpunt geweest. Hoe dichter bij de dreiging, hoe meer mensen bereid zijn cameratoezicht te accepteren en gedeelten van hun privacy op te geven. Biometrie wordt meer en meer toegepast, met bijvoorbeeld de irisscan op Schiphol, en de software die de Amsterdamse politie nu inzet. Er is ook interesse voor de gezichtsscan vanuit andere korpsen, en vanuit Europese landen.”

Ondertussen gaan de technologische ontwikkelingen door. Nu kan de software het geslacht nog niet vaststellen op basis van een foto. Maar dat zal in de toekomst wellicht wel mogelijk zijn, zegt Van Zuijlen. “Het wordt ook mogelijk om met deze software de etniciteit van iemand vast te stellen. De software doet nu niet meer dan het handmatige zoekproces versnellen. Nu worden biometrische gegevens al gecombineerd met biografische gegevens, zoals lengte, leeftijd en geslacht. Dit kan in de toekomst worden uitgebreid met meer biografische kenmerken, waardoor er nog beter matches gemaakt worden. Denk bijvoorbeeld aan informatie over littekens of tatoeages. Die informatie wordt nu al wel vastgelegd, maar nog niet bij het zoeken in de database gebruikt. Dat zal in de toekomst wel meer gebeuren. In het combineren van gegevens, daar zit de toekomst.” (MH)