Regie Plasterk bij decentralisaties zoek

Het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) heeft volgens de Algemene Rekenkamer de informatievoorziening rondom de resultaten van de decentralisaties onvoldoende geregeld. Intussen wordt monitor op monitor gestapeld.

Het rijk zou, na de decentralisatie van taken op het gebied van jeugd, zorg en werk, terughoudend zijn bij het uitvragen van informatie bij gemeenten. In het bestuursakkoord werd afgesproken dat alleen die informatie op te vragen die strikt noodzakelijk is om de verantwoordelijkheid afgeleid van rijkstaken waar te maken. Daarbij zou zo veel mogelijk worden aangesloten bij bestaande informatiebronnen.

Gezamenlijke aanpak ministeries ontbreekt

‘Wij constateren dat de minister van BZK er als regisseur nog niet voor heeft gezorgd dat de informatievoorziening nodig voor dit inzicht gewaarborgd is. De minister van BZK en de staatssecretarissen van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Volksgezondheid, Welzijn en Sport zijn in 2013 aan de slag gegaan met het inrichten van hun informatievoorziening. Een belangrijk onderdeel hiervan is het ontwikkelen van monitors. Deze monitors richten zich op de afzonderlijke wetten (Wet op de jeugdzorg, Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en Participatiewet) of doelgroepen die vanuit bestaande regelingen naar gemeenten moeten overgaan. Er is geen sprake van een gezamenlijke aanpak door de ministeries’, aldus de Algemene Rekenkamer in het Verantwoordingsonderzoek over 2013 bij BZK.

Monitor op monitor

Naast al die afzonderlijke monitors op de onderscheiden beleidsterreinen ontwikkelt Plasterk niet alleen een overkoepelende monitor, maar ontwerpt hij ook nog een bestuurlijke monitor. Die laatste is dan weer gerelateerd aan de verantwoordelijkheid van de minister van BZK voor een goed functionerend openbaar bestuur.

Sociaal deelfonds vergt extra toezicht

De instelling van een sociaal deelfonds – een pot van waaruit gemeenten de nieuwe taken in het sociaal domein moeten bekostigen – met bestedingsvoorwaarden voor gemeenten, zorgt daarnaast nog eens voor extra toezichtslasten. Die middelen kunnen in de eerste drie jaar alleen vrij worden besteed aan taken binnen het sociaal domein. Herschikking naar andere beleidsdoelen door de gemeenten is niet toegestaan. Dat betekent volgens de Algemene Rekenkamer automatisch dat de minister van BZK zal moeten toezien op de naleving van de bestedingsvoorwaarden en daarover de Staten-Generaal moet kunnen informeren.

Decentraliseren is durven loslaten

De Algemene  Rekenkamer vindt dat de komende decentralisaties een unieke kans bieden om de informatievoorziening daarover op een slanke manier in te richten. Dat wil zeggen, alleen die informatie te kiezen die ook echt nodig is om te kunnen sturen. ‘We herhalen hierbij onze eerdere oproep dat het kabinet echt moet durven decentraliseren en durven los te laten’, aldus de Algemene Rekenkamer. ‘We bevelen het kabinet en specifiek de minister van BZK in zijn rol als regisseur dan ook aan de eigen informatievoorziening aan te laten sluiten bij de informatie die gemeenten verzamelen om vast te stellen of kwetsbare mensen er beter aan toe zijn.’