Onduidelijkheid over publiceren namen door gemeente

Er is onduidelijkheid over het openbaar maken van zienswijzen bij nieuwe bouwplannen. Mogen namen en adressen van burgers met een bezwaar gepubliceerd worden of niet? Deze kwestie speelt momenteel in de stad Groningen. Daar maakte de gemeente onlangs alle namen en adressen bekend van omwonenden die de uitbreiding van een moskee niet zagen zitten. De burgers wisten niet dat hun naw-gegevens op straat, en dus ook bij het moskeebestuur terecht zouden komen. Zij vinden dat hun privacy geschonden is. Maar deskundigen zijn het er niet helemaal over eens. Mag het nu wel of niet?

Gevoelige zaak
De zaak in Groningen ligt gevoelig. De moskee is al zo’n 20 jaar gevestigd in een kleine boerderij in een ecologisch park. Op een aantal incidenten na, zijn er nooit grote problemen met de omwonenden geweest. Maar nu de moskee uitgebreid wordt met drie verdiepingen tot één van de grootste in Noord-Nederland, vrezen bewoners voor overlast in de rustige buurt.

Spijt
‘Wanneer het om een kerk, een winkel of een andere grote publiekstrekker zou gaan, had ik ook bezwaar gemaakt,’ zegt een bewoner die anoniem wil blijven. ‘Ik vind dat gewoon niet passen in een ecologisch parkje. Maar ik ben nu bang dat mensen die mijn naam en adres op de lijst zien, denken dat ik tegen moskeeën in het algemeen ben. Ik wist niet dat de gemeente de lijst met alle namen naar iedereen zou sturen, anders had ik geen zienswijze ingediend.’

Gebruikelijk

De gemeente Groningen zegt dat dit de gebruikelijke werkwijze is bij nieuwe bouwplannen. ‘De zienswijze met namenlijst wordt standaard toegestuurd naar alle belanghebbenden, in dit geval dus ook de moskee. Verder zijn de zienswijzen ook ter inzage beschikbaar op het gemeentehuis, maar daar zijn de namen en adressen wel weggehaald,' aldus een woordvoerder.

 
Zit niet lekker

Toch zit het de gemeente kennelijk niet helemaal lekker, gemeentejuristen nemen de procedure nog eens onder de loep. ‘De meningen zijn verdeeld,’ vertelt de gemeentevoorlichter. ‘Volgens de Wet Bescherming Persoonsgegevens moeten de zienswijzen altijd geanonimiseerd worden. Maar uit een uitspraak van de Raad van State in 2011 blijkt dat dit toch niet hoeft. We wachten ook nog op een uitspraak van de gemeentelijke ombudsman.’ Het College van Bescherming Persoonsgegevens bevestigt dat er alleen met toestemming namen bekend gemaakt mogen worden. Die is in dit geval niet gevraagd.

Persoonsgegevens toch niet openbaar
Rob Wertheim, advocaat en docent Bestuursrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen wijst echter op een recentere uitspraak van de Raad van State (RvS). ‘In 2012 sprak de RvS uit dat burgers bij het indienen van zienswijzen er rekening mee moeten houden dat deze openbaar gemaakt wordt. Maar dat geldt niet voor de persoonsgegevens, daar doen de burgers volgens de RvS namelijk niet automatisch afstand van.'

Digitaal anonimiseren
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) maakt een onderscheid tussen analoge en digitale zienswijzen. ‘De Wet Bescherming Persoonsgegevens maakt onderscheid tussen papieren openbaarheid (aan de balie) en digitale openbaarheid via het web. Omdat informatie via het web op een veel eenvoudiger manier voor 'een ieder' beschikbaar is, passen hier zwaardere voorwaarden bij. Informatie die eenmaal op het web staat is veel makkelijker te hergebruik en veel moeilijker te verwijderen en daardoor langer beschikbaar,’ laat de VNG schriftelijk weten. Maar wanneer het anonimiseren achterwege wordt gelaten, heeft dit geen effect op de procedure. ‘Het is geen gebrek dat kan leiden tot vernietiging van het bestemmingsplan omdat dit geen invloed heeft op de inhoud ervan,’ aldus de VNG.

Aanvullen

Wertheim hoopt echter dat de VNG het advies aan haar leden zal aanvullen. In de uitspraak uit 2012 van de Raad van State staat namelijk dat de privacy van indieners belangrijker is dan de openbaarheid. De uitspraak: 'Het college heeft voorts in redelijkheid aan de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de indieners van zienswijzen meer gewicht kunnen toekennen dan aan het belang van de openbaarheid. Daarbij heeft het in aanmerking mogen nemen dat dit belang in voldoende mate wordt gediend door de zienswijzen en de reactie van het college daarop geanonimiseerd te publiceren.'