'57 is het optimale aantal gemeenten'
Nederland zou het beste uit 57 gemeenten kunnen bestaan, aldus Atlas voor gemeenten. Het gaat niet om de schaal, maar om 'het optimale profijtgebied voor beleid'.
Nederland zou het beste uit 57 gemeenten kunnen bestaan, concludeert onderzoeksbureau Atlas voor gemeenten uit een statistische analyse. Het gaat bij het vaststellen van gemeentegrenzen niet per se om de schaal, maar om 'het optimale profijtgebied voor beleid'.
Nieuwe Gemeentekaart
Atlas voor gemeenten stelde zich de vraag hoe Nederland het best in gemeenten kan worden ingedeeld en heeft de afgelopen zeven jaar gesleuteld aan een methode om daar een antwoord op te geven. Het resultaat is De Nieuwe Gemeentekaart, een kaart met de grenzen van de 57 nieuwe gemeenten, die allemaal de naam van een huidige centrumgemeente hebben met de toevoeging 'en omstreken'.
Steden en dorpen
Er zijn de afgelopen decennia veel verschuivingen geweest in de functies van steden en dorpen. De steden zijn niet alleen maar plekken om te werken, maar ook om te consumeren en recreëren. Ze krijgen daardoor steeds meer een regiofunctie. De dorpen eromheen gaan er steeds meer mee contrasteren, maar ze zijn tegelijkertijd het 'ommeland', waar het vooral goed wonen is - zeker voor 35-plussers. Atlas voor gemeenten is ervan overtuigd dat die scheiding onnatuurlijk is. Woningmarkt, arbeidsmarkt en het gebruik van allerlei voorzieningen overstijgen allemaal de huidige gemeentegrenzen. Dus schaalvergroting op bestuursniveau ligt voor de hand.
100.000+-eis
Krijgt minister Plasterk dan gelijk met zijn pleidooi voor 100.000+-gemeenten? 'Voor wat betreft de grondgedachte wel, maar niet qua uitvoering', zegt Gerard Marlet van Atlas voor gemeenten. '100.000 is voor mij geen criterium. Je moet het gebied van investeren laten aansluiten op de feitelijke grenzen en de functionele verbanden. Er komen ook gemeenten uit de bus met minder dan 100.000 inwoners.' Dat bracht Atlas voor gemeenten tot de keuze voor de 57 centrumgemeenten die nu op het gebied van werk, winkels, cultuur, onderwijs, zorg, sport en natuur zelfvoorzienend zijn. De woonkernen daaromheen zijn eraan toegevoegd, waarbij de specifieke keuze voor de centrumgemeente afhankelijk is gemaakt van de factoren werk (35 procent), natuur (15 procent) en de stedelijke voorzieningen (50 procent).
Geen lappendeken
Als de onderzoekers van Atlas voor gemeenten voor elk van die thema's apart naar de indeling hadden gekeken, zouden er per beleidsveld andere functionele samenwerkingsverbanden moeten worden afgesproken. Dat is de 'lappendeken' die zich nu vaak al aandient, volgens Marlet met de bijbehorende inefficiëntie en democratische gebreken. 'Je krijgt per thema wel een regio, maar je moet toch een gemene deler zien te krijgen om tot een verband te komen met democratische controle.'
Almere niet, Winterswijk wel
Een ideale omvang voor gemeenten is er niet, maar van de 57 zijn er 50 die boven de 100.000+-grens uitkomen. Eén van de zeven gemeenten die eronder zitten is Winterswijk en omstreken, met 75.800 inwoners. En dat terwijl Almere en Haarlemmermeer gewoon bij Amsterdam zijn ingedeeld, omdat daar de meeste inwoners voor stedelijke voorzieningen zoals cultuur vooral op Amsterdam zijn aangewezen. Amsterdam en omstreken is meteen ook de grootste, met 1,75 miljoen inwoners. Hier en daar zijn op de nieuwe kaart ook gemeenten uit elkaar getrokken, zoals Zutphen en Olst-Wijhe. Marlet: 'Soms blijken ten onrechte gemeenten te zijn samengevoegd.'
Optimaal profijtgebied
Hét argument om tot deze nieuwe gemeenteindeling te komen zou niet de vaak veronderstelde besparing op kosten zijn, stelt Marlet. 'Het argument is wél dat beleid en de daarbij behorende investeringen goed aansluiten op het gebied waarop ze van toepassing zijn. Dat is nu vaak niet het geval. Het gaat om het optimale profijtgebied voor beleid.'
Reacties: 23
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Bij het bovenstaande moeten de provincies niet worden opgeheven. In 3 gevallen (Drenthe, Flevoland en Zeeland) wordt de gemeente gecombineerd met de provincie (Dat zou ook met Groningen en Delfzijl kunnen gebeuren). Nederland heeft dan maximaal, na "Den Haag" 2 bestuurslagen: gemeente en provincie. Waterschap en provincie worden samengevoegd. De Hollandse maatvoering is op drie kwart van de Nederlandse provincies niet van toepassing. Omdat in Holland (N- en Z-) het provinciegevoel niet leeft, wil niet zeggen dat daarom de andere provincies moeten worden opgeheven.
De huidige provinciegrenzen zijn nu meer emotionele grenzen, maar ze werken contraproductief.
Ik juich het idee van minister Plassterk dan ook toe !!
Voor mij het liefst zo snel mogelijk .
Onintressant, immers je hebt leugens, grote leugens en statistieken, als overtreffende trap van grote leugens.
Dat was Ricus vergeten.
En die laatste ovetreffende trap noemen we politiek.
Een lokale partij is de enige die nog op kan komen voor mijn belang omdat ik in een leefbare omgeving wil wonen die niet verloedert omdat het grote geldt naar de grote stad gaat. Ik zie het al voor me: het kiesbiljet bestaat uit de traditionele partijen (omdat die toevallig nog wat geld uit de landelijke partijkas krijgen) aangevuld met een lokale partij van elke stad en dorp. Dat worden collegeonderhandelingen om van te smullen dat uitmond in volledig onbestuurbare gemeenten. Ik kan niet wachten.....
Vraag is alleen of wat goed is voor beleid ook goed voor de inwoners zou zijn, vooral die van de niet-hoofdkern.
Bestaat Atlas uit van die theoretiserende kaarttekenaars, die types die begin 20e eeuw het Midden-Oosten met een paar strepen op de kaart hebben heringedeeld? Is ook niet helemaal goed gegaan, maar voor het beleid was het prima.
Dat sluit prima aan bij het aanbestedingsbeleid alhier...
De besluitvorming in het kader van de drie D's laat zien dat er inhoudelijk geen inbreng mogelijk was voor de raadsleden.
Beleidsstukken werden door de besluitvorming gejast zonder mogelijkheid tot echt afwijkende besluiten. Niet alleen konden de raden van kleine gemeenten alleen maar ja zeggen, die van de grotere gemeente konden ook niet anders. De aanpak om op de punten werk, natuur en stedelijke voorzieningen de indeling vorm te geven is echt meer dan een statistische exercitie.
Aan het werk en dan kunnen ook de provincies worden opgeheven. Moeten we alleen nog de verkiezing van de Eerste Kamer regelen.
Zijn er geen andere belangrijke zaken zoals de toenemende armoede nog steeds stijgende werkloosheid steeds meer voedselbanken dankzij deze regering van VVD en PvdA?
Dan kunnen de provincies opgeheven worden want wat doen ze nog? In kaart brengen wat de provincie doet, welke taken onder het ministerie kunnen vallen en welke bij de gemeente? De waterschappen kunnen dan ook bij de gemeente geografisch zouden ze goed samen kunnen vallen.
Het zal ook zeker geld besparen. En ik denk dat het goed is voor de burger. Provinciale verkiezingen hebben lage opkomst en worden door getrapte verkiezingen voor 1e kamer, de speelbal van landelijke politici. Weet de burger wat de provincie doet?
En de 1e kamer? Die kunnen we toch opheffen!
Blijft het nog een wat wazig en arbitrair verhaal. Misschien wel eens een goed idee om dit landelijk uit te zoeken (wel zonder politieke partijen, alleen met gemeentes, provincies, etc. en burgers), misschien kan er toch nog iets ten goede veranderen.